Zeki Can - WordPress
Sığırlarda Ayak Hastalıklarının Nedenleri
Sığırlarda genel olarak bir çok nedeni bulunan ayak hastalıklarının sonucu topallama, döl tutmama, zayıflama, süt veriminde azalma, ketozis, abomazum deplasmanı ve en sonunda ise sürüden ayrılma ile sonuçlanmaktadır. Ayak hastalıkları ilk bakışta fiziksel nedenlerle olabileceği düşünülüyor ama metabolik olarakta bir çok nedeni bulunmakta. Nedenleri başlıklar altında inceleyelim.
⊗ Islak Zeminler
Kış mevsiminin gelmesi ile ayak hastalıklarında artış görülür. Bunun ise başlıca sebebi yerlerin ıslak kalması ve kurumamasıdır. Ayak tırnakları ıslak zeminde yumuşar. Bu da tırnak yapısında bozulmalara yol açar. Çok sert olmayan kuru zeminde tırnak yapısını korur. Islak zeminler kuru zeminlere göre tırnakları yüzde seksene varan derecede daha fazla aşındırırlar.
⊗ Barınak Yatak Koşulları
Uzun süre ayakta kalmak tırnak yapısında bozulmalara yol açar. Ortalama 500 kg bir ağırlığın dinlenmeye ihtiyacı vardır. Barınak koşullarında yataklar doğru uzunluk ve genişlikte olmalıdır. Kauçuk hayvan yatakları kullanılmalıdır. Sığır cinsi hayvanların günde ortalama 10 saat dinlenmesi gereklidir. Bu konuda yapılan bir araştırmada iki grup oluşturulmuş. Daha çok dinlenmesine izin verilen hayvanların tırnak kalitesi daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Yatak sayısı bulunan hayvan sayısından yüzde on fazla olmalıdır. Sığırlara bu sayede daha fazla imkan tanınır.
⊗ Hayvan Gübresinin Yeterli Sıklıkla Temizlenmemesi
Çiftliklerin en büyük sorunlarından biri de hayvansal gübrelerdir. Gübre sıyırıcılarının yeteri sıklıkla çalıştırılmaması ya da bozulmaları sonucu diz boyu gübrenin içinde ayakların sürekli aside maruz kalması.
⊗ Yanlış Rasyon Uygulamaları
Bu konu başlı başına önemlidir. Rasyon hazırlama da yapılan hatalar sonucunda işkembe ph düşüşleri yaşanır ve bu da doğrudan Asidosis’e yol açar. Selülozdan uzak yemler ile besleme sonucunda rumen ph‘sı düşer. Asidosis oluşumu da Laminitis’e yol açar.
Rumenin PH‘sını etkileyen en önemli faktör Kaba yemlerdir. Geviş getiren hayvanların ana besin kaynağı kaba yemlerdir. Rasyonda çok fazla kaba yem kullanılması geviş getirmeyi arttırır. Dolaylı olarak geviş getirme arttıkça tükürük de artar. Tükürük demek Sodyum Bi Karbonat demektir. Tükürük artınca asitide azalır. Eğer kaba yemi rasyon da azaltırsak dolaylı olarak rumen asitidesi artar. Kaba yemler selüloz bakımından zengin yemlerdir.
Not: Rumende Asidosis oluşunca gram negatif bakteriler ölmeye başlar. Endotoksinler oluşmaya başlayınca Vasodilatasyon (damar genişlemesi) oluşur. Coriumda daralmalar ve şişlikler oluşur. Ökçede, beyaz çizgide (White Line) patalojik bozukluklar meydana gelir. Solea çok hızlı bir şekilde aşınmaya başlar.
Not: Yemlerde ki nem oranı sindirimi etkiler. Nem oranı arttıkça rumen pH’sında düşmeye neden olur. Sindirim için gerekli olan tükürük salgılanmaz. Tükürük olmayınca da pH da düşüş yaşanır.
⊗ Kaygan ve Düz Zeminler
Özellikle ahır temizliği kolay olsun diye fayans gibi beton döküyorlar ahır zeminlerine. Ama bu durum işletmelerde kayıp düşmelere ve yatıp kalkamama zorluklarına neden olmaktadır. Kalkması zor olan bir yere hayvan da yatmak istemeyecektir. Pürüzsüz bir zemin ayakta tırnak aşınmasını azaltacaktır ama son derece de kaygan bir zemin olacaktır. Kayıp düşmeler sonucunda çatı ayrımları görülmektedir. Beton zeminler yerine daha yumuşak olan komple lastik kaplama zeminler kullanılabilir.
Lastik zeminlerin de dezavantajları vardır. Tırnaklar aşınma azaldığından daha çabuk uzar. Hayvanları meraya çıkarmak ya da toprak zeminli padoklarda yetiştirmek ayak problemlerini önemli ölçüde azaltacaktır.
Meralar ayak hastalıklarını doğal yöntemlerle önlemede çözüm odaklıdır.
⊗ Tırnak Bakımları
Zamanında yapılmayan tırnak bakımları topallamaya ve beraberinde ayak hastalıklarına yol açmaktadır. Yılda iki defa bakım yapılmalıdır. Çinko, Bakır, Kobalt, Manganez kemik ve kıkırdak yapısı için önemlidir. Rasyon için de kullanmak gereklidir.
⊗ Vitamin ve Mineral İlaveleri
Vitamin ve mineraller yeterli alınmadığında raşitizm, enfeksiyöz hastalıklar ve kas hastalıkları meydana gelir. Rasyonlar da genellikle unutulan yem katkı maddeleri tırnak yapısı için de oldukça önemlidir. Yağda eriyen vitaminlerden olan A, D ve E vitaminleri epitel dokunun yenilenmesin de büyük rol oynarlar. Biotin de epitel dokunun yenilenmesinde tırnak erozyonu engellenmesinde önemlidir.
Etiketler : Ayak Hastalığı Nedenleri, Ayak Hastalıkları, İneklerde Topallama Nedenleri, Sığır Hastalıkları, Sığırlarda Ayak Hastalıkları, Sığırlarda Topallama, Topallık Oluşumları
